18 — Сурат Алках1ф [Хьех] [Маккахь доьссина , 110 аят ду]
Аллах1а ц1арца къинхетаме , къинхетам беш волчу.
1.Хастам — Аллах1ана бу , Шá Шен лайна [Мухьаммадна] т1е [Къуръáн] жайна доссийначу , Шá цу [Къуръан] чохь [маь1ний] галаморзахалла ца еш ,
2.[шà] Нийса [а долуш] , Шéна гергара [керстанашна] ч1óг1а 1áзап хирг хилар д1ахаийтархьамá [кхерамтасийтархьама] а , шаьш дика 1амалаш ечу муъманáхана кхаъ- баккхархьамá а , баккъалла а царна [Дáлла гергахь] хаза ял [хирг] хиларца .
3.Оцу [ялсамани] чохь [шаьш] гуттара а бéхар болуш ,
4.[иштта] Аллах1ан доьзалхо ву бóхучарна кхéрамтасархьамá а .
5.Цаьргахь а , я цéран дайшкахь а , цуьнах [шаьш кхуллучух] 1илма дац . Áларехь [къилахь] доккха хили [и] цéран батошкахула áрадóлург , харц дерг бен ца óлу цáра .
6.Хьайн са хьийзош [гатдеш] хила тарло ахьа [Мухьаммад] цéран лорах [царна т1аьхьа] , уьш х1окху къамéлах [Kъуръáнах] ца тéшарна халахетта !
7.Баккъалла а Оха , лаьтта т1ехь мел дерг дина [кхоьллина] цуна хазаллийна , уьш [адамаш] зерхьма [и хазалла а йитина] 1амалйарехь цáрех тоьлург муьлха ву .
8.Баккъалла а , Оха дийра ду оцу [латта] т1ехь мел дерг д1ашардина декъа [даьсса].
9.Бакъдолуш хьуна [Мухьаммад] хеттéра хьéхан а , тептаран а дай Тхан билгалóнех тáмашийна [билгало].
10.[хьахабе] Кегирхой [иймáнах ца бóха] хьехчу левчкъина , цáра элира :»Х1айн тхан Дéла ! Лóхьа [бéхьа] тхуна Хьайгара къинхéтам , кечбéхьа [берзабéхьа] тхан болх [хьал] бакъонца [нийсонца] !»
11.Оха наб т1етесира царна хьехчохь масех [дуккхá] шерашкахь .
12.Цул т1аьхьа Оха [нáбарха] г1иттийра уьш , хаар [хьовсар] доьхьа цу шина тóбанах муьлханиг ю [хаарехь] т1ех герга , цáра [хьехчохь] яьккхина хан мел ю .
13.Оха дуьйцур ду хьуна цáрех дерг бакъонца [ма-дарра] , баккъалла а шайн Дéлах тешна кегирхой бара уьш , Оха совбехира уьш нийсонгахь .
14.Оха ч1аг1дира цéран дегнаш [ийманца] , [керстана хьалха] х1иттана цáра элира :»Тхан Дéла стигланийн а , латтан а Дéла ву , óха [кхайкханне а] кхойкхур ма вац кхин дéла , бакъдолуш т1аккха т1ех [харц] хир дара и тхан áлар .
15.Х1окху тхан къóмо лецна И [Аллах1] витина [кхин] дéланаш , цáра бáлабахьáра [т1етовжа] билггала [болу] бух царна [1ибáдат дар] т1ехь . Мила ву [ткъа] т1ех зуламе шá Аллах1ана т1ехь харцо кхоьллинчул а ?»
16.[цáра вовшашка элира] Шаьш цáрех а , Аллах1 вóцуш цáра [кхи] лолла дечух а гéна [нацкъар] девлича , хьéхе дерза ! Шун Дáла шуна [рицкъана] шорто йийра ю Шен къинхетамах , шун болх эсала [к1éда] берзор бу .
17.Хьуна малх [гича] гур бара шá хьала баьлча , цéран хьехна аьтто аг1ор тийжаш , ткъа шá д1абузуш царна т1екъарзар дóцуш аьрро аг1ор т1ех буьйлуш , уьш цу хьéхан сóнехь [к1óжехь] болуш , и Аллах1ан билгалóнашха ду . Аллах1а шá нисвинарг , иза нисвелларг ву , ткъа Цо тилийнарг , хьуна [каронне а] карор ма вац цуна [и] нисвеш вéрас [г1оьнча].
18.Уьш [гича] сема хéтар [бар] хьуна , уьш бийшана болушехь . Оха керчабо уьш аьтто а , аьрро а áг1ора [дилха ца талхийта] , цéран ж1аьла а ду шен [хьалхара] ши ког а хецна наь1ар сáг1анехь [хиъна] . Хьайна уьш гича букътоьхна цáрех водур ма вара хьо , цáрех [болчу] кхéрамо кийра бузур ма бар хьан .
19.Иштта [бийша ма-барра] , [самбаьхна] г1иттийра Оха уьш вовшашка хаттийта . Цáрех óлучо элира :»Мел лаьттина шу ?» Цáра элира : «[цхьана] Дийнахь я , [оцу] дийнан [цхьана] дéкъехь [муьрехь]». Цáра элира :»Шун Дáлла т1ех дика хаа оцу [чохь] шун латтарха [дерг] . Аша хьажавé шайх цхьаъ х1окху шайн детийца [ахчанца шайн] шахьаре ! Иза хьажийла муьлха ву цáрех [бáхархойх] даарна [кхáчана] ц1ена [хьáнал] , цуьнах рицкъ дохьийла цо шуна , ларлуш хуьлийла иза , шу [кхузахь] дуй ма хаийтийла цо цхьаннé а !»
20.Баккъалла а цáра , шайна шу гучудовлахь , [дайъа] т1улгаш тýхур ду шуна , я шайн дине дерзор ду шу , т1аккха цкъá а дéкъал хир ма дац шу .
21.Иштта [уьш ма-г1итторра] , Оха цаьрна т1екхачийтира [цéран къам] , царна хаийтархьама , баккъалла а Аллах1ан ч1áг1о бакъ-хилар , [иштта] баккъалла а къéмат де [х1оттар] шéгахь шéко йóцуш хилар , уьш шайна юккъехь цéран болх къуьйсуш бохкуш цáра элира :»[хьуламна] Г1ишло йé царна т1ехь [гóнаха] , цéран Дáлла т1ех дика хаа цáрех дерг». Ткъа цáрех тоьллачáра элира :»[Дéлора] Оха [даннé а] дийр ма ду царна т1ехь маьждиг».
22.[шайга хаьттича] Цáра [къуьйсучáра] эра ду :»[уьш] Кхоъ ву , шайн диолг1аниг шайн ж1аьла долу». [иштта] Цáра óлу :»[уьш] Пхиъ ву , шайн ялхолг1аниг шайн ж1аьла долу» — къайлах долчух хéтарг-áлархьама . [юхá а] Цáра óлу :»[уьш] Варх1 ву , шайн барх1олг1аниг шайн ж1аьла долу». Ахь [Мухьаммад] áла :»Сан Дéла т1ех дика хууш ву цéран масалла [дагардалар] . И ца хаа к1еззиг-чарна бен» . Ахьа ма къовса цéран хьокъехь [Дéлера] бухболчу къовсамца бен , хьо дага ма вáла цéран [дагардалар] хьокъехь цáрех [жайни ох1лунех] цхьаннех а .
23.Ахь [Мухьаммад алнé а] ма áла [цхьанá] х1уманна :»Баккъалла а аса дийр ду и кхáна [лама]».
24.Аллах1ан лаамца [аьлла] бен . Хьайн Дéла хьахаве хьо вицвелча , ахь áла :»Сан Дáла со нисвийра ву х1окхул а герга [йолчу] нийсонна т1е».
25.Уьш лаьттира [нáбарахь] шайн хьéхахь [маьлха шерашца] кхá баь1а [б1е] шарахь , [бетта шерашца] исc шо сов-бовлуш .
26.Ахь áла :»Аллах1 т1ех дика хууш ву уьш [хьéхахь] мел-лаьттина . Цуьнгахь ю стигланашин а , лаьттан а къайле . Мел дика гуш ву-кх Иза , мел дика хезаш ву-кх Иза . Цéран [ван] ма вац Иза вóцург г1оьнча , Цо дéкъахо ца во Шен хьукмангахь цхьá а».
27.Ахьа [Мухьаммад] дéша хьайга хьайн Дéлан жайнах [вахьйунца Къуръáнах] хьехнарг , Цуьнан дешнаш хуьйцург вац [цхьá] , хьуна [кароннé а] карор вац Иза вóцург [цхьá] т1етовжийла .
28.Хьайн дег1 сéцадé 1уьйренцá а , суьйренцá а шаьш [доггаха] шайн Дéле кхойкхучаьрца Цуьнан юьхь [И рéзавар] лууш , хьан ши б1аьрг д1амахьовзийла цáрех хьайна дуьнéнан дáхаран хазалла éзаш , хьо муьт1ахь ма хила Тхаьш хьахорха Оха шен дог г1óпал [тергамза] динчуна , шен [дéг1а] лаамна т1аьхьа х1оьттина , шен болх зéнé [пунчé] хилла волу !
29.Ахь [цаьрга] áла :»[х1ара Къуръан] Шун Дéлера бакъдерг ду . Шéна луург тéша , шéна луучо керстаналла дé ! Баккъалла а Оха кечйина зуламхошна [жоьжахатин] ц1е , шен кертó царна гó биллана йолу . Цáра орца дехча , царна [и] орца хуьлу лáлийна даш санна долчу хица , [бете даьхьча] яххьаш йоттуш [йáгош] долу , ма вoн малар ду-кх [и] , ма вон х1усам ю-кх [и жоьжахате]».
30.Баккъаллà а , шаьш [Дéлах] тешна , диканаш динарш , баккъалла а Оха зен йойъур [ма] яц [цáрех] шá 1амал ярехь дика-хилчуьнан ял .
31.Уьш — цаьрна [дáхаран] 1адн бошмаш хир ю , шайна к1елахула лéлаш тáтолаш долуш , оцу чохь [уьш] кечбийр бу [куьйгаха духкучу] дешин х1азаршца , цáра дýхур ду дуткъачу а , стоммачу а [дезачу] дáрех [долу] баьццара дýхарш , оцу чохь [шаьш] маьнгеш т1ехь тевжина [1еш] , ма хаза ял ю-кх [и] , ма дика х1усам ю-кх [и].
32.Ахьа царна [керстанашна] дáладé шина къóнахчун [санна] масал , Оха цаьршинах цхьанна кемсийн шиъ беш еллéра , хурман диттах Тхаьш цаьршинна гó бина , цаьршинна юккъехь ялта дира Оха .
33.Х1óра бéшо шен стоьмаш делира , цхьá а эшам бóцуш , Оха цаьршинна юккъехула тáтолаш дахийтира [лелийтира]
34.[кхин а] Стоьмаш бара цуьнан [и шиъ беш йóцург] , т1аккха цо [керстано] элира шен накъосте , шá цуьнца [дазаллийца] къамéле вóлуш :»Со хьоьл дукха даьхни долуш ву , тóба йоккха йолуш ву».
35.Шен бéша вéлира [иза , куралла ярна] шен дéг1ана шá зуламе волуш , [цо] элира :»Суна ца хéта [со ца тéша] х1ара цкъá а х1аллак хир [д1адер] ду [аьлла].
36.Суна ца xéта [со ца тéша , къемат-дийнан] сахьт х1уттур ду [аьлла] . [Дéлора и бакъ-хилла] Со сан Дéле верзавахь , суна [каронне а] карор ма ю [цигахь] цул [х1окху бешал] а тоьлла воьрзийла».
37.Цуьнан накъосто [бусалбано] элира цуьнга [керстане] шá цуна [къамéлана] жоп луш :»Ахьa керстаналла [мýха] ди ткъа хьо [xьан дá Áдам] лаьттах кхоьллина , цул т1аьхьа [адамаш] т1адамах [óраллах] кхоьллина , цул т1аьхьа кхáчаме [суьртахь] хьоьх стаг вина [д1ах1оттийна] волчуьнца ?
38.Амма со , И Аллах1 сан Дéла [хиларна къéра] ву , ас дéкъахо ца во сайн Дéлаца цхьá а .
39.Хьайн бéша ваьлча ахьa [тáмаш-беш] аьллехьáра :»Мá шá-Аллах1 [Дáлла лиънарг хилла-кх , цхьá] ницкъ бац Аллах1аца бен». Хьуна [со дуьнéнахь] гахь а , со хьайла к1еззиг даьхни а , доьзал а болуш ,
40.Сан Дáла суна [эхартахь] хьан бéшал тоьлларг лур ду , оцу [хьан бéшана] т1е стиглара 1áзап доуьйтур ду , т1аккха цуьнах [лáца х1ума дóцуш] шéра латта хир ду .
41.Я цуьнан [бéшар] хи [лаьтто] д1ахýдур ду , т1аккха хьан [цкъá а] ницкъ-кхóчур ма бац и хьаладàккха».
42.[Дáла х1аллак-барца] Гó биллира цуьнан стоьмашна , т1аккха шен ши куьг керчо [вовшех детта] х1оьттира иза , шá цу т1ехь йинчу харжана [хьегначу къинна дохкó вуьйлуш] , и шен г1ортóлаш т1ехь хаьрцина [чуйоьжна] йолуш , [шá] óлуш :»Со велар-кх сайн Дéлаца цхьá а дéкъахо [нáкъост] ванза».
43.Аллах1 вóцург шéна г1о дан [цхьá а] тóба ца хилира цуна , [Дéлан г1ýданах] хьалха вáлар ца хилира .
44.Цигахь [къéмата дийнахь] кхел бакъ-волчу Аллах1ан ю . Иза ву г1óлийниг йóлехь [бéкхамехь] а , [иштта] г1óлийниг т1аьхьлонгахь [чаккхенгахь] а .
45.Ахьа [Мухьаммад] дáладе царна масална дуьнéнан дáхар , стиглара Оха доссийначу [дог1анан] хих тера долу , лаьттан óрамат шех ийна [шá хазделла] , т1аккха [хи д1ахáдарна] дакъа-делира [и óрамат , áта-делла] мохо [шá] идош , Аллах1 ву массо а х1умана т1ехь ницкъ-кхóчуш .
46.Даьхни [таро] а , доьзал [бéраш] а дуьнéнан дáхаран хазалла ю , [амма] дики-долуш бухадуьсурш тоьлуш ду хьан Дàлла гергахь йóлехь а , [шéга] сатийсарехь а .
47.[хьахаде] Оха [чéна хьéсапахь] лаьмнаш [лаьтта т1ийра] д1атилор долун [къéмат] де , хьýна гурдолу [шéна чохь] лàтта [экъа санна] шéра [дерзина] , Оха шаьш гулбина [махьшаре] , цáрех цхьá а вуьтур вóцун [де].
48.Уьш х1иттийра Хьан Дáлла хьалха мог1аршкахь , [шайга óлуш Дéлора] «Бакъдолуш шу Тхуна хьалхá ма даьхкина [д1ах1итти] , Оха шу дуьххьара ма-кхоллара , мелхó а аша [дуьнéнахь] бéхира Оха шайна [г1иттóран] хан юьллур ма яц .
49.[х1óраннá кара] Тептар диллича [делча] , хьýна гур бу къа-дийраш [керстанаш] кхоьруш оцу [шайн тептарш] чохь долчух , цáра эра ду [шайн вóнаш гича] :»Х1ай тхан х1аллак хилар , х1окху тептаром-хьá дуьтуш дац [къиношха] дагарданза [язданза] жиманиг а , [дуьтуш] дац доккханиг а». Царна карийра шаьш динарг [шайна] хьалха [долуш] , хьан Дáла зулам ца до цхьаннé а .
50.[хьахадé] Оха элира маликашка :»[лéрамна] Сужда-дé [охьата1а] Áдамна , т1аккха цáра сужда-дира , Иблис доцчо , жинех дара и , шен Дéлан буьйрана [омaрна] 1éса-хилара и . Ашa [мýха] лóцу ткъа и [иблис] а , цуьнан т1аьхьé а гергарнаш , Со [1адда] витина , уьш шуна мостаг1ий ма ду , ма вог хийцар ду-кх и зуламхошна .
51.Аса уьш теш ца х1иттийна стигланаш , латта кхолларехь а , цéран дог1маш кхолларехь а , Со лóцуш вац [адамаш] тилорхой г1оьнчий .
52.[хьахадé] Цо [Дáла] эра долу [къéмат] де :»Кхайкха [х1инца] ашa [Соьца] шаьш [харц] кхайкхийна [болу] «Сан» — дéкъахошка !» Т1аккха цáра кхайкхира цаьрга [ц1уйшка] , амма цáра [орцан] жоп ца делира цаьрна , Оха цаьрна юккъехь [жоьжахатин] боьра бира .
53.Къа-дечарна жоьжахати гира , [т1аккха] уьш тийшира баккъалла а шаьш цу чуоьгур [чуг1ýр] хиларх , царна ца карийра цунах д1ахьавзам [д1абоьрзийла].
54.[Дéлора] Бакъдолуш ,Оха билгалдарца дáлийна х1окху Къуръан-чохь адамашна [пайден долу] массó а [масалха] масал , [ткъа керста] адам хилира дукха хьолехь къийсалуш .
55.Адам юхатоьхна ма дац , цаьрга [Къуръáнан] нийсо еача [т1аккха цáра и харц-йича , Дéлах] тешархá а , шайн Дéле гечдар дéхархá а [цáра и харц-дича] , хьалха д1абаханчéран [х1аллак-баран] лáмаст [хьал] шайна т1ех1оттар [дéхаро] а , я шайна хьалхá [гуш] 1áзап дар [лааро] а бен .
56.Оха гéланчаш [элчанаш] хьовсош ма бац , [муъма-нáхана] кхаъ-бохьуш а , [керста-нáхана] кхéрамтосуш а бен . Шаьш керстаналла динчáра [муъма-нáхаца] къуьйсу харцонца , цуьнца [Kъуръáнан] бакъо харц-ярхьама [эшорхьама]. Цáра т1елéцира Сан áяташ [билгалóнаш] а , шайна кхéрамтасар а кхàрдарца [ца бáшарца].
57.Мила ву ткъа т1ех зуламе , шен Дéлан áяташца шéга хьéхам бича , царна букъ-тоьхна , шен шина куьйго [1éсаллех] динарг диц-динчул а ?! Бaккъалла а Оха дина цéран дегнаш т1ехь пардóнаш уьш цуьнах кхéтарх , цéран лерехь къоралла [ч1áг1алла] ю , ахь уьш нийсóне [бакъóне] кхайкхарх , уьш [нисбалне а] нислур болуш ма бац цкъá а .
58.Хьан [Мухьаммад] Дéла вуно гечдеш ву , [шортачу] къинхéтаман Дá ву . Цо цаьрга [дуьнéнахь] жоп-доьхуш [ч1ир-оьцуш] хилча , цáра [къинойх] динарг бахьан долуш , царна 1áзап сихдийра ма дара Цо , х1етте а цéран тоьхна [йиллина] хан ю , царна [каронне а] карор ма яц цуьнах [1áзапах] ловчкъийла [к1елхьар-бовлийла].
59.И ярташ [чуьра бáхархой] , Оха х1аллак-йира уьш , цáра зуламаш динчу хéна . Оха йира [туьйхира] уьш х1аллак-ярна хан .
60.[хьахадé] Мýсас элира [шéца волу] шен жимхачуьнга [жим-къóнахе] :»Со соцур вац ши х1орд гуллучу [метте] кхàччалц , я со [соцур вац , эшахь] вехха леллалц .
61.Ткъа и шиъ [х1орд] гуллучу шаьшшиъ д1акхаьчча , шаьшшинна ч1áра биц бина [хилар карийра] цаьршимма , [ткъа] цо [ч1éро] шен некъ лéцира х1ордаха [декъа] харш дуьтуш .
62.Шаьш шиъ [цу меттигна] т1ех ваьлча , цо [Мусас] элира шен жимхачуьнга :»Схьало вайна [и] вайн кхáча ! [Дéлора] Бакъдолуш х1окху вайн нéкъах хало [г1елдалар] ма лайна вай».
63.Цо элира :»Тидам бирий ахьa , вай чхаре дирзича , баккъалла а суна ч1áра бицбелира , суна и дагар ма ца баьккхира шайт1ано бен». Цо [ч1éро] шен некъ лéцира х1ордаха тáмашийна [и шиъ цец-воккхуш].
64.Цо [Мусас] элира :»И [ч1áра д1абахар] даркха [билгалонна] шá вайна лууш [лоьхуш] хилларг». [чхаре] Вухавеара и шиъ шаьшшина [нéкъа] лараш ларйеш .
65.Цаьршина карийра тхан лайшха [цхьа] лай , Оха Тхайна гергара къинхéтам белла , Оха тхайгара шéна 1илма 1áмийна [волу].
66.Мусас цуьнга элира :»Со хьоьца вáн мегар дарий , хьуна [Дáла] 1áмийначух сайна хьоьга нийсо [бакъо] 1áмайайта ?!»
67.Цо элира :»Баккъалла а хьан [кхáчне а] ницкъ-кхóчур ма бац сóбарца соьца чекхвáла .
68.Хьо сóбаре муха хир ву , айхьа хаарца гó ца биллинчуна [ца-девзачуна] т1ехь».
69.Цо [Мусас] элира :»Хьуна со карор ву — Дáла мукъ лахь — сóбаре , со 1éса хир вац хьан буьйрана [омарна]».
70.Цо [Хизара] элира :»Хьо суна т1аьхьа-х1оттахь , соьга махетталахь цхьанá а х1уманах лáций , цуьнах дерг хьайга аса дийццалц !» .
71.Т1аккха [х1орда йистéхула] д1авóлавелира и шиъ , ткъа и шиъ [чекхдóлучу] х1орд-кéманна т1ехиъча [хих дéхьавáла дагахь] , цо [Хизарс] 1уьрг даьккхира цунна . Цо [Мусас] элира :»Ахьa цунна 1уьрг даьккхи , цуьнан [х1орд-кéмана] т1ийранаш хибуха -бахийтархьама ?! [Дéлора] Бакъдолуш [тáмашина] доккха х1ума ди ахьа».
72.Цо [Хизарс] элира :»Аса [хьоьга] ца элира , баккъалла а хьан [кхачне а] ницкъ-кхóчур ма бац сóбарца соьца чекхвáла ?!»
73.Цо [Мусас] элира :»Ахьa суна бехк ма билла со вицваларна , соьх даьллачуна суна халонца гатто ма йé ахьа !»
74.Д1авóлавелира и шиъ , ткъа и шиъ жимачу к1антана духьала кхетча , цо [Хизарс] вийра иза . Цо [Мусас] элира : «Ц1ена [къа-данза] са [муха] дий ахьa [цхьана] синна [ч1ирна] дуьхьал дóцуш ? [Дéлора] Бакъдолуш ирча х1ума ди ахьa».
75.Цо [Хизарс] элира :»Аса хьоьга ца элира , баккъаллá а хьан [кхачне а] ницкъ-кхóчур ма бац сóбарца соьца чекхвáла ?!»
76.Цо [Мусас] элира :»Х1окхул т1аьхьа аса хьайга [цхьана] х1уманах хаттахь , [т1аккха] со хьайца ма ваийта , бакъдолуш соьгара бехказло ю хьуна».
77.[кхин] Д1авахара и шиъ , ткъа шаьшшиъ [цхьана] юьрта ох1луна т1екхаьчча , цуьнан ох1луне [хьéшан] кхáча-бийхира цаьршимма , [амма] и шиъ хьáша вина т1елáцарха юхакхийтира уьш . Цаьршинна карийра цу [юьрта] чохь [цхьа лекха] пен [чир] , шá охьабожжа [харцца] боллуш , [т1аккха] цо [Хизарса] нисбира и . Цо [Мусас] элира :»Хьайн лиъча , мах оьцур баркха ахьа цуна дуьхьал».
78.Цо [Хизарса] элира :»Х1ара сунá а , хьунá а юкъахь къастар [дóза] ду , аса дуьйцур ду хьуна , хьан шéгахь сóбар ца тоьъначуьнан тидарх [кхéтамах дерг] .
79.Амма х1орд-кéма , мискачу-нéхан дара , х1ордчохь болх-беш болчу , ткъа суна лиира цуьнан дерт [сакхт] даккха , царна т1аьхьа [вóг1уш] вара [цхьа] паччахь , х1óр [дика] х1орд-кéма ницкъаца шá схьадоккхуш .
80.Амма жима-к1ант , цуьнан дá-нáна муъма [бусулба] дара , ткъа тхо кхийрира цо и шиъ [Дéлан дóзанашха] т1ех-вийларца , керстаналца дáкъаздаккхарх .
81.Тхуна лиира , цаьршинан Дáла цу шинна хийцина [кхи] доьзалхо] вала цул ц1аналлехь [дикаллехь] тоьлург а , къинхетамехь [цул] гергарниг а .
82.Амма пен , шахьарчуьра [юьртарчу] шина бóберан бара , оцу [пен] к1елахь цаьршинна хазна яра , дика стаг вара цаьршинан да , ткъа хьан Дáлла лиънéра и шиъ андаваьлла , шаьшшина хазна [цáра] хьала яккха , хьан Дéлера къинхéтамна . Аса дин ма дац и [дерриге] сайн лаамца , и [ду] хьан шéгахь сóбар ца тоьъначуьнан тидар .
83.Цáра [жугтеш] хьоьга [Мухьаммад] хоьтту ши ма1а йолчух [Зулкъарнайнах дерг] , ахь áла :»Аса дуьйцур ду шуна цуьнах [долун] хабар».
84.Баккъалла а Оха ч1аг1вира иза лаьттахь , [иштта] Оха белира цуна [оьшучу) массо а х1уманах [дерг довзаран] некъ .
85.[малх бузéхьа] Новкъа велира иза .
86.Малх бузé шá кхаьчча , цуна и [малх] карийра [б1аьрган гарехь] даьржина [кхоьхку] шовданах [х1ордах] шá бузуш , цуна [шовдана] гергахь [керста] къам карийра цуна . Оха элира :»Х1ай Зулкъарнайн ! Я ахьа [байъарца] 1áзап дийр ду [уьш иймáне ца бáг1ахь] , я ахьа диканца [маьрша , дийна] буьтур бу уьш .
87.Цо [Зулкъарнайна] элира :»Амма [щоьх] шá зулам-динарг [милла велахь] , оха цунна [верца] 1áзап лур ду , цул т1аьхьа шен Дéле верзор ву , т1аккха Цо лур ду цуна ирча [буьрса] 1áзап .
88.Амма ша [Дéлах] тешна , дика 1амал йинарг [милла велахь] , цуна [ялсаманин] диканца бéкхам хир бу , Оха цуьнга эра [т1едуьллур] ду тхайн омарха атта дерг».
89.Цул т1аьхьа , [малх бáлéхьа] новкъа велира иза .
90.Малх бáлехьа шá кхаьчча , цуна и [малх] карийра , Оха шайнá а , цунá [малханá] а юккъехь [хьуламна цхьá] пардо данза [долчу] къóмана т1ехь шá хьала болуш .
91.Иштта , бакъдолуш Оха гó биллина цунгахь [Зулкъарнайнах] долчух хаарца .
92.Цул т1аьхьа [малх бáлехьара] новкъа велира иза .
93.Шина лóмах [йолчу] дуьхьалóна юккъе кхаьчча , цуна карийра цаьршинна т1éхьа [дéхаш] , къамéлах [шен маттах] кхéта [халла бен] герга дóцу къам .
94.Цара элира :»Х1ай Зулкъарнайни ! Баккъаллá а , Яъжуж а , Маъжуж а [тайпанаш] тáлор лелош ду лаьттахь , оха хьуна [жимма] ясакх [мàх] х1оттийчa х1ун дар тéхьа , ахьа тхунá а , царнá а юккъехь [уьш тхуна т1ецакхáчийта] дуьхьало йийриг ?»
95.Цо элира :»Сан Дáла суна шéгахь ницкъ [аьтто] белларг , [шунчул] тоьлуш ду , аша суна [цулла а] г1одé [адами г1ирса] ницкъаца , аса йийра ю шунá а , царнá а юккъехь [нуьцкъала] дуьхьало [буг1а].
96.Аша дá суна эчиг дáкъош [кескаш , ткъа] шá шина лóма [йисташка нисса] юкъ [цáрех юьзна] нисйича , цо элира : «[ц1е] Марса яккха !» [т1аккха] Шá и [эчиг лáлийна] ц1е санна дича , цо элира :»Схьадá суна лáлийна ц1еста , цуна [лáлийна эчиг] т1едуттур дара аса».
97.[цул т1аьхьа] Ницкъ ца кхéчира цéран цуна [дуьхьалонна] т1оьхул бовлá а [лекха , шéра хиларна] , я цунах 1уьрг даккхá а [буто хиларна]
98.Цо элира :»Х1ара [болх] сан Дéлера къинхетам бу , ткъа [уьш áрабовла] сан Дéлан ч1áг1о [хан] т1ейеача , Цо и [духьало] йийра ю [лаьттаца] д1ашарйина . Сан Дéлан [массо] ч1áг1о бакъ хилла».
99.Оцу дийнахь , Оха битира цáрех цхьаберш вýкхáрех д1ауьйш . [г1овттош] Зурманчу [ц1узанчу] «х1уп» аьлла , Оха [махьшарехь] вовшах-тýхур бу уьш гуламехь .
100.Оцу дийнахь Оха [герга йáлийна] гойтур ю керстанашна [и] жоьжахати гайтарх а [буьрса].
101.Шаьш Со хьахаварха шайн б1аьргаш т1е пардо [марха] лаьцна [б1аьрзе] хилболу , шаьш [бакъонга] ладóг1а [ца лаарна] ницкъ ца кхóчуш [къорбелла] хилболу .
102.Шаьш [Дéлах] ца-тешначарна моьттанера ткъа , Со [1адда] витна Сан лайш гергарнаш [дéланаш] бина лéца [мега] ?! [х1ан-х1á] . Баккъалла а Оха кечйина жоьжахати керстанна х1усам йина .
103.Ахь áла :»1амалашкахь т1ех эшаме берш бийца Оха шуна ?»
104.Дуьнéнан дáхарехь шаьш лéлориг [харц хиларна] тиларехь [эрна] хилла [болу] , шайна моьттуш [хéташ] баккъалла а шаьш дика [мéле] г1уллакх деш бу .
105.Уьш шайн Дéлан áяташцá [билгалóнашца] а , Цуна дуьхьал бахарх а шаьш ца-тешнарш бу , цéран 1амалаш [эрна] йайна , къемата дийнахь Оха х1оттор бац [лурбац] царна [терзан] мах [ял].
106.И , цéран бéкхам — жоьжахати ю , уьш керста хиларнá а , Сан áяташхá [билгалóнашха] , Сан элчанашхá уьш [цабéшаш] кхàрдарнá а .
107.Баккъалла а шаьш [Дéлах] тешна , диканаш динарш , царна фирдавс ялсаманеш х1усам хир ю .
108.Гуттар цу чохь [зовкх хьоьгуш] хир болуш , шаьш доьхур дóцуш цуьнах д1ахьовзор [д1атилор] .
109.Ахь áла :»Х1орд [чура хи] хилча сан Дéлан дешнашна шéкъа , х1орд кхáчор ма бара , сан Дéлан дешнаш [яздина] кхáчадале , Оха деачá а и [х1орд] санна [г1оьнна] кхин а сов [х1ордаш]».
110.Ахь áла :»Баккъалла а со адам ду шух-терра , [Аллах1а] соьга [вахьйунца] хьоьху , баккъалла а шун Дéла цхьа [Аллах1] Дéла хилар , ткъа шá шен Дàлла дуьхьал вахаре сатуьйсуш верг [милла велахь] , дика 1амал йойла цо , шен Дàлла лолла [1ибáдат] дарехь цхьá а декъашхо ма войла !»
18/12/2015